Verhoging van de belastingen is opeens geen politiek taboe meer. De
kredietcrisis en de recessie hebben de overheidsbegrotingen hard getroffen.
Overheden wereldwijd bereiden de bevolking voor op een grote
bezuinigingsoperatie, die ergens in 2011 zou moeten beginnen.

Maar behalve lagere uitgaven, wordt ook nagedacht over hogere inkomsten. In de
Verenigde Staten wil president Obama 1,9 biljoen dollar extra ophalen bij de
belastingbetaler. De belastingverlagingen voor de rijken die Bush
doorvoerde, worden teruggedraaid en bepaalde industrieën
(oliemaatschappijen, verzekeraars) raken hun belastingvoordeeltjes kwijt.

Belastingverhoging in Europa
In Europa waait de wind uit dezelfde hoek. Spanje kondigde in 2009 al
belastingverhogingen aan, waaronder een btw-verhoging van twee procentpunt.
De Britse regering wil een 50-procent tarief voor inkomens boven 150.000
pond.

Ierland heeft de inkomstenbelasting al verhoogd. Oostenrijk wil de btw en de
brandstofaccijns verhogen. Alleen in Duitsland ruziet de coalitie nog over
belastingverlaging, in plaats van -verhoging.

En Nederland? Ook hier durft de politiek er weer over te praten. Wouter Bos
speelt met het idee van een nieuw toptarief van 60 procent voor de rijkste
Nederlanders. Jan Peter Balkenende sluit belastingverhoging ‘niet bij
voorbaat uit’. De PvdA in Amsterdam wil ‘de rijken meer belasten’.

Eigenaren van huizen van meer dan een miljoen voelen de nieuwe wind al waaien.
Als het wetsvoorstel dat het kabinet eind januari naar de Kamer stuurde,
wordt aangenomen, gaat voor hen het eigenwoningforfait omhoog. Ze zullen dan
meer belasting betalen.

Belastingdruk
Maar kan dat eigenlijk wel? Is de belastingdruk de afgelopen veertig jaar dan
nog niet genoeg gestegen?

Nou nee, eigenlijk niet. In 1970 bedroegen de belastinginkomsten van de
overheid 24 procent van het bbp. In 2010 is dat ook 24 procent. We betalen
per verdiende euro niet meer dan veertig jaar geleden! (zie ook IN
BEELD: Belastingdruk )

Dat komt vooral door de lastenverlichtingen onder 'Paars'. Het toptarief ging
toen omlaag en er kwamen aftrekposten voor werkenden bij. Volgens
berekeningen van de Oeso
daalde de belastingdruk in Nederland tussen 1995 en 2007 met vier
procentpunten.

In geen ander Oeso-land was dat percentage zo hoog. In Duitsland bedroeg de
daling nog geen procentpunt. In landen als België, Frankrijk, Engeland, en
de VS steeg de belastingdruk in dezelfde periode. Nergens ging de
belastingsdruk zo veel omlaag als hier.

Daar kan dus wel weer wat bij, lijkt het. Zeker nu de noodzaak om het
begrotingstekort te verlagen zo evident is. In 2010 stijgt het
begrotingstekort volgens verwachting naar 5,8 procent van het bbp. Dat is
het hoogste percentage sinds 1982 en bijna het dubbele van wat binnen het
eurogebied is toegestaan.

Drang weerstaan
Toch moet het kabinet de drang om de belastingen te verhogen weerstaan. Want
hogere lasten komen in plaats van lagere uitgaven. Deze crisis biedt de kans
om het dode hout uit de begroting te snijden en eindelijk de collectieve
uitgaven te verminderen. Belastingverhoging haalt de druk van de
bezuinigingsagenda.

Hogere belastingen lossen misschien het begrotingsprobleem snel op, op langere
termijn kost het economische groei. In het verleden bleek bezuinigen meestal
een veel betere strategie om tekorten weg te werken dan lastenverzwaring.

Ambtenaren van het Britse ministerie van financiën bestudeerden de wijze
waarop verschillende landen in het verleden hebben geprobeerd om tekorten
weg te werken. Hun conclusie:
bezuinigen leidt tot betere economische prestaties dan lastenverzwaring. Het
onderzoek was eigenlijk alleen bedoeld voor de ministers, maar werd na druk
van journalisten maandagavond 1 februari vrijgegeven.

Vriendelijk verzoek aan de Britten: stuur graag ook een exemplaar van de
analyse naar: Mr. W.J. Bos, Korte Voorhout 7, 2511 CW, The Hague, Holland.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl